Η φαρμακευτική θεραπεία έχει ως ένδειξη το έντονο, παθολογικό άγχος που βιώνει το άτομο ως δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση, ως υποκειμενική εμπειρία φόβου και αγωνίας και μειώνει τη λειτουργικότητά του. Η μεγάλη πρόοδος που συντελέστηκε στα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη της νευροβιολογίας, οδήγησε στην καλύτερη γνώση της βιολογίας του άγχους, βοήθησε στην καλύτερη διαγνωστική ταξινόμηση και στην ανακάλυψη νέων θεραπειών για τις διάφορες κατηγορίες των αγχωδών διαταραχών. Το άγχος και οι αγχώδεις διαταραχές θεραπεύονται
( συμπτωματικά) αποτελεσματικά με ειδικά φάρμακα, που περιλαμβάνουν τα αγχολυτικά, τα αντικαταθλιπτικά και φάρμακα άλλων κατηγοριών.
Η θεραπευτική μεθοδολογία ακολουθεί δύο στρατηγικές :
1) Τη βραχείας διάρκειας θεραπεία, που αποσκοπεί να απαλλάξει τον πάσχοντα από τα συμπτώματα και να τον επαναφέρει στην προηγούμενη λειτουργικότητά του.
2) Τη μακράς διάρκειας θεραπεία, για τη διατήρηση, σε ορισμένες περιπτώσεις, του θεραπευτικού αποτελέσματος και την αποτροπή εκδήλωσης νέου επεισοδίου στο μέλλον.
ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Πριν από την εφαρμογή φαρμακευτικής θεραπείας θα πρέπει να τίθεται ακριβής διάγνωση και να διευκρινίζεται εάν η αγχώδης συμπτωματολογία είναι δευτεροπαθής, αν δηλαδή οφείλεται σε άλλη ψυχική διαταραχή, όπως κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, χρήση ουσιών ή σε σωματική νόσο, όπως υπερθυρεοειδισμό, αγγειακό εγκεφαλικό σύνδρομο κ. α. Σε αυτές τις περιπτώσεις προτάσσεται η θεραπεία της πρωταρχικής νόσου.
Το ήπιο ή το άγχος που οφείλεται σε ψυχοτραυματικό στρες ή σε κοινά προσωπικά και διαπροσωπικά προβλήματα, αν δεν προσλαμβάνει παθολογικό χαρακτήρα, δεν αποτελεί ένδειξη αγχολυτικής θεραπείας, αλλά και στο παθολογικό άγχος πριν από τη χορήγηση αγχολυτικού θα πρέπει να δοκιμάζεται, όπου είναι δυνατόν, βραχυχρόνια αντιμετώπιση με συμβουλευτική, χειρισμό του στρες, άσκηση ή ψυχοθεραπεία. Το ενδεχόμενο να αποτελεί το άγχος συνοδό σύμπτωμα κατάθλιψης πρέπει να εξετάζεται,ιδίως όταν δεν απαντά ικανοποιητικά στη θεραπεία. Συχνά παρατηρείται στην κλινική πράξη καταθλιπτικοί ασθενείς με συνοδό άγχος να λαμβάνουν βενζοδιαζεπίνες χωρίς παράλληλη αντικαταθλιπτική θεραπεία, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι οι βενζοδιαζεπίνες μπορεί να επιδεινώσουν την καταθλιπτική συμπτωματολογία.
Η κρίση πανικού και η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, που αντιστοιχούν σε παλαιότερες ταξινομήσεις στην αγχώδη νεύρωση, αποτελούν τις δύο κατ’εξοχήν αγχώδεις καταστάσεις που μαζί με το άγχος που συνδέεται με ψυχοτραυματικό συμβάν, απαιτούν άμεση αγχολυτική θεραπεία.
Η βραχείας διάρκειας φαρμακευτική θεραπεία μπορεί να έχει διάρκεια μέχρι 6 μήνες από την υποχώρηση των συμπτωμάτων και περιλαμβάνει τις βενζοδιαζεπίνες, τις αζαπιρόνες (βουσπιρόνη), τα αντικαταθλιπτικά κ. α.
Βενζοδιαζεπίνες:
Αντιπροσωπεύουν τη θεραπεία εκλογενζοδιαζεπίνεςής για τη συμπτωματική αντιμετώπιση του οξέος άγχους. Η αποτελεσματικότητά τους έχει πιστοποιηθεί με πληθώρα κλινικών μελετών από τη δεκαετία του ’60 τόσο στα ψυχολογικά, όσο και στα σωματικά. Δίνεται έμφαση συχνά στην αλόγιστη χρήση ή την κατάχρησή τους, εντούτοις, έχει διαπιστωθεί ότι μόνο μια μικρή αναλογία (25%) των ασθενών υποβάλλονται σε αγχολυτική θεραπεία, παρά την παρουσία έντονου άγχους που θα απαιτούσε θεραπεία και από αυτούς μόνο 15% συνεχίζουν τη θεραπεία για ικανό χρόνο.
Επιλογή της Βενζοδιαζεπίνης
Όλα τα βενζοδιαζεπινικά παράγωγα έχουν παρόμοιες φαρμακολογικές ιδιότητες και δεν διαφοροποιούνται στο αγχολυτικό τους αποτέλεσμα, αλλά διαφέρουν μεταξύ τους στην κατασταλτική επίδραση, στη φαρμακοδυναμική* δράση και στη φαρμακοκινητική* τους συμπεριφορά στον οργανισμό. Η επιλογή του σκευάσματος θα βασισθεί στην προηγούμενη ανταπόκριση στη θεραπεία και στις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσά τους στην κατασταλτική επίδραση και στην ημιπερίοδο ζωής*.
Π. χ. ο χρόνος ημιζωής της αλπραζολάμης , γνωστής με την εμπορική ονομασία Χanax, είναι 14 ώρες, ενώ ο αντίστοιχος της διαζεπάμης (Stedon), είναι 60 ώρες, και της Βρωμαζεπάμης ( Lexotanil), 20 ώρες.
Οι βενζοδιαζεπίνες μειώνουν το άγχος και την ένταση, προκαλούν υπνηλία και έχουν σε ποικίλο βαθμό μυοχαλαρωτικές και αντισπασμογόνες ιδιότητες. Η υπνωτική τους δράση είναι δοσοεξαρτώμενη και υποχωρεί στην πορεία της θεραπείας, χωρίς αυτή η ανοχή να παρατηρείται και στο αγχολυτικό αποτέλεσμα. Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως η διαταραχή της μνήμης και η μειωμένη κινητική συνέργεια, υποχωρούν ομοίως στην πορεία της θεραπείας. Η αλληλεπίδραση με οινόπνευμα σε μικρή ποσότητα δεν είναι αξιόλογη, η υπερβολική όμως χρήση μπορεί να καταστεί επικίνδυνη.
Ενώ μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80 η διαζεπάμη ήταν η πλέον χρησιμοποιούμενη βενζοδιαζεπίνη και ένα από τα περισσότερα χρησιμοποιούμενα φάρμακα στον κόσμο, από τη δεκαετία του ’80 η αλπραζολάμη και η λοραζεπάμη (Tavor) κυριαρχούν στην συνταγογράφιση. Η διαζεπάμη έχει μακρά διάρκεια δράσης και μπορεί να προκαλέσει αθροιστικά φαινόμενα, όταν χορηγείται σε συχνά διαστήματα ή σε ηλικιωμένους και ηπαττοπαθείς. Έχει ταχεία δράση ως η πλέον λιπόφιλη βενζοδιαζεπίνη. Η αλπραζολάμη έχει βραχεία διάρκεια δράσης και έχει ως πλεονέκτημα να μην προκαλεί αθροιστικά φαινόμενα, μπορούν όμως να εκδηλωθούν παλίνδρομα συμπτώματα άγχους μετά την διακοπή τους. Η λοραζεπάμη δεν παράγει ενεργούς μεταβολίτες, δεν προκαλεί αθροιστικά φαινόμενα και είναι περισσότερο ασφαλής όταν χορηγείται σε ηλικιωμένα άτομα και ηπαττοπαθείς. Τόσο η αλπραζολάμη όσο και και η λοραζεπάμη, λόγω της υψηλης ισχύος τους (μικρός αριθμός mg κατά δόση) και της βραχείας διάρκειας δράσης ( βραχεία ημιπερίοδος ζωής) έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προκαλέσουν εξάρτηση.
Διάρκεια θεραπείας
Στη βραχυχρόνια θεραπεία του άγχους η μακρόχρονη χορήγηση βενζοδιαζεπινών θα πρέπει να αποφεύγεται, λόγω του ενδεχομένου εξάρτησης, επίδρασής τους στο επίπεδο εγρήγορσης και αλληλεπίδρασής τους με άλλα φάρμακα. Γενικά συνιστάται να χορηγούνται για διάστημα μέχρι δύο εβδομάδων σε συνεχή ή σε διακεκομμένη χορήγηση. Η θεραπεία αρχίζει σε μικρές δόσεις που αυξάνονται σταδιακά κάθε λίγες ημέρες μέχρις ότου επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα ή εμφανιστούν ανεπιθύμητες ενέργειες, οπότε η δόση μειώνεται ή αυξάνεται περαιτέρω με βραδύτερο ρυθμό. Ασθενείς με διαλείπουσα αγχώδη συμπτωματολογία που εκλύεται από ψυχοπιεστικές καταστάσεις θα πρέπει να λαμβάνουν διαλείπουσα θεραπεία, ενώ αν η συμπτωματολογία είναι συνεχής, θα πρέπει να ακολουθούν συνεχή θεραπεία π. χ. διάρκειας 4 εβδομάδων, αν και μακρότερης διάρκειας ( μέχρι 6 εβδομάδων) έχει αποδειχθεί αποτελεσματική. Το FDA στις ΗΠΑ έχει καθορίσει ότι η αποτελεσματικότητα των βενζοδιαζεπινών για χρονικό διάστημα πέραν των 4 μηνών δεν έχει πιστοποιηθεί με συστηματικές μελέτες και θα πρέπει να επανεξετάζεται η αναγκαιότητα συνέχισης της θεραπείας. Μετά 4 μήνες ή και λιγότερο θα πρέπει να δοκιμάζεται και η προοδευτική διακοπή της θεραπείας, η οποία θα επανεγκαθίσταται όταν επανεμφανιστεί αγχώδης συμπτωματολογία.
Βουσπιρόνη
Η βουσπιρόνη είναι μη βενζοδιαζεπινικό αγχολυτικό και έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη γενικευμέμη αγχώδη διαταραχή. Αποτελεί την πρωτότυπη ουσία μιας νέας χημικής κατηγορίας ουσιών που ονομάζονται αζαπιρόνες. Ασκούν την αγχολυτική δράση τους ως μερικοί αγωνιστές των 5-ΗΤ1Α υποδοχέων της σεροτονίνης. Η αγωνιστική δράση της στους 5-ΗΤ1Α (αυτοϋποδοχείς) ομαλοποιεί τη σεροτονινεργική νευρομεταβίβαση με αποτέλεσμα αγχολυτική δράση βουσπιρόνη έχει ιδιότητες διαφορετικές από τις βενζοδιαζεπίνες, δεν προκαλεί εξάρτηση, διαταραχές της μνήμης και άλλες γνωσιακές διαταραχές, δεν έχει κατασταλτικές ιδιότητες και δεν αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα. Το αγχολυτικό αποτέλεσμα εμφανίζεται μετά από 1-2 εβδομάδες και το μέγιστο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται μετά 4-5 εβδομάδες θεραπείας. Λόγω της καθυστερημένης εμφάνισης του αποτελέσματος είναι σκόπιμο να συγχορηγείται βενζοδιαζεπίνη για 1-2 εβδομάδες για άμεσο αγχολυτικό αποτέλεσμα. Δεν είναι αποτελεσματική στη διαταραχή πανικού.
Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά και ειδικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs).
Από τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά η κλομιπραμίνη (Anafranil) και από τους SSRIs η φλουοξετίνη (Ladose), η φλουβοξαμίνη (Dumyrox), η παροξετίνη (Seroxat) η σιταλοπράμη (Seropram), η εσιταλοπράμη (Cipralex, Χeristar), έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στη θεραπεία της διαταραχής πανικού και της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής. Σε σύγκριση με τις βενζοδιαζεπίνες έχουν καθυστερημένη απάντηση (2-6 εβδομάδες) και κατά συνέπεια δεν προσφέρονται για άμεση αγχόλυση. Η αντιπανική δράση φαίνεται να είναι ανεξάρτητη από την αντικαταθλιπτική. Λόγω διάφορων ανεπιθύμητων ενεργειών των τρικυκλικών, οι αναστολείς της επαναπρόσληψης σεροτονίνης πλεονεκτούν σε θεραπευτική χρησιμότητα λόγω καλύτερης αποδοχής. Στην αρχή της θεραπείας της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής μπορεί να παρατηρηθεί νευρικότητα, για την οποία οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται ή να χορηγείται προκαταβολικά βανζοδιαζεπίνη ή αναστολείς των β-αδρενεργικών υποδοχέων (π.χ. προπρανολόλη).
Ειδικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης (SNRIs) και άλλα αντικαταθλιπτικά.
Από τα νεότερα αντικαταθλιπτικά, η βενλαφαξίνη (Efexor) και η ντουλοξετίνη (Cymbalta), ειδικoί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και της νοραδρεναλίνης, με αποδεδειγμένη αντικαταθλιπτική δράση, έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στη διαταραχή πανικού και σε άλλες αγχώδεις διαταραχές, όπως η κοινωνική φοβία και η ΙΨΔ. Τα άλλα νεότερα αντικαταθλιπτικά, όπως τα ειδικά σεροτονινεργικά (νεφαζοδόνη-Nefirel) και τα νοραδρενεργικά και ειδικά σεροτονινεργικά ( μιρταζαπίνη- Remeron), αναμένεται να αποδειχθούν εξ ίσου αποτελεσματικά στη θεραπευτική των αγχωδών διαταραχών.
Β-αδρενεργικοί αναστολείς
Οι αναστολής των β-αδρενεργικών υποδοχέων και κυρίως η προπρανολόλη (Inderal), είναι αποτελεσματικοί στη θεραπεία των συμπτωμάτων από το αυτόνομο νευρικό σύστημα, όπως ταχυκαρδίας, τρόμου και ξηροστομίας που συνοδεύουν κυρίως τη διαταραχή πανικού, τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή και τις φοβικές διαταραχές, χωρίς να είναι αποτελεσματικοί στα ψυχολογικά συμπτώματα του άγχους.
ΜΑΚΡΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Οι αγχώδεις διαταραχές, ιδίως η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η διαταραχή πανικού, η ΙΨΔ και οι φοβικές διαταραχές, έχουν συνήθως χρόνια πορεία και η εφαρμογή μακράς, συντηρητικής θεραπείας είναι συχνά απαραίτητη για τη διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος και την αποτροπή εκδήλωσης νέου επεισοδίου στο μέλλον. Η αναγκαιότητα εφαρμογής συντηρητικής θεραπείας υπαγορεύεται, εκτός από τη χρονίζουσα πορεία τους και από τη συχνή υποτροπή μετά τη διακοπή της βραχείας θεραπείας, την ψυχοκοινωνική και επαγγελματική έκπτωση με αρνητική επίδραση στην ποιότητα ζωής, την ανάπτυξη και άλλων διαταραχών στην εξέλιξή τους ( συννοσυρότητα) καθώς και την αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα της θεραπείας συντήρησης.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΚΡΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΙΑΚΗ ΕΚΠΤΩΣΗ:
Οι συνέπειες της μακράς θεραπείας με βενζοδιαζεπίνες περιλαμβάνει μείωση της προσοχής, της ψυχοκινητικής συνέργειας και ετοιμότητας, γνωσιακή έκπτωση με διαταραχές μνήμης και μείωση των ικανοτήτων του ατόμου να ανταποκρίνεται στις καθημερινές του δραστηριότητες. Οι παραπάναω επιδράσεις μπορεί να επηρεάζουν την εγρήγορση και την οδήγηση αυτοκινήτου και να ενισχύονται από τη χρήση οινοπνεύματος.
Εξάρτηση από Βενζοδιαζεπίνες :
Η σωματική εξάρτηση αποτελεί δυνητικό επακόλουθο της μακράς λήψης βενζοδιαζεπινών, με εκδήλωση συμπτωμάτων στέρησης μετά τη διακοπή τους. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει προϋπάρχοντα συμπτώματα άγχους καθώς και νέα συμπτώματα, όπως αγχώδη διάθεση, νευρικότητα, αϋπνία, ένταση, ανησυχία, ναυτία, υπερακουσία, λήθαργο κ.α.. Το στερητικό σύνδρομο εμφανίζεται μετά 6-12 ώρες με τα βραχείας διάρκειας δράσης σκευάσματα ( αλπραζολάμη, λοραζεπάμη) και μετά 24-36 ώρες με τα μακράς δράσης σκευάσματα, φθάνει στη μέγιστη ένταση μετά 2-4 ημέρες και υποχωρεί ματέ 1-3 εβδομάδες. Αναπτύσσεται κατά το πλείστον μετά 4 και πλέον μήνες συνεχούς λήψης.
Αντικαταθλιπτικά:
Κατά τη μακρά χορήγηση τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών περίπου 1/3 των ασθενών δεν ανέχονται και διακόπτουν πρόωρα τη θεραπεία, λόγω νευρικότητας, ορθοστατικής υπότασης και αλλεργικών αντιδράσεων και άλλων συμπτωμάτων. Η απότομη διακοπή των τρικυκλικών και των SSRIs προκαλεί το σύνδρομο απόσυρσης, κυρίως με τη μορφή παλίνδρομων συμπτωμάτων, όπως τρόμου, ναυτίας, κεφαλαλγίας, αϋπνίας κ.α. και για τούτο απαιτείται βραδεία και προοδευτική διακοπή.
Αναρτήσεις
9 σχόλια:
Γνωσιακές-συμπεριφοριστικές μέθοδοι τραιναρίσματος επεξεργασίας αρνητικών σκέψεων, πεποιθήσεων και ενδιάμεσων πεποιθήσεων (προέλευσης Α. Beck)
1. Εντοπισμός αρνητικής σκέψης (π.χ. μήπως δεν είναι γνωσιακή θεραπεία, αλλά θεραπεία της κυράς μας της μαμμής). Καταγραφή της. Σε περίπτωση μη εντοπισμού συγκεκριμένης αρνητικής σκέψης, γίνεται συζήτηση για αρνητικές σκέψεις των παχύσαρκων, έστω και αν ο θεραπευόμενος είναι πετσί και κόκαλο.
2. Παρουσίαση στον θεραπευόμενο ενός φύλλου χαρτιού με παιδαριώδη σχηματική απεικόνιση και επεξήγηση αρνητικών σκέψεων, με τίτλους που δεν βγάζουν κανένα νόημα. Συζήτηση αδυναμίας του θεραπευόμενου να καταλάβει τι διάολο σημαίνουν αυτά. Διαβεβαίωση του θεραπευτή ότι 99 στους 100 ασθενείς του (SIC) καταλαβαίνουν με την πρώτη περί τίνος πρόκειται και συνεργάζονται καταγράφοντας σκέψεις τους. Επίκληση του επιχειρήματος ότι και στο Ινστιτούτο χρησιμοποιούν την ίδια σελίδα.
3. Πρόταση για βιβλιοθεραπεία. Υπόδειξη βιβλίων, που μιλούν όμως για γνωσιακή θεραπεία και όχι εκείνη της κυράς μας της μαμμής. Συνειδητοποίηση από τον θεραπευόμενο ότι έχει μπόλικες αρνητικές σκέψεις. Καταγραφή τους. Παρουσίασή τους στο θεραπευτή. Αμηχανία του θεραπευτή («Μα εγώ μετά βίας βγάζω μία αρνητική σκέψη από τους πελάτες μου και εσείς μου φέρατε τόσες!»–Θα κάνει πως ξέχασε τι έλεγε προηγουμένως για τους 99 στους 100).
4. Υπόδειξη στο θεραπευόμενο να βάλει σε διαφορετικές στήλες τις αρνητικές σκέψεις και να συμπληρώσει όλες τις στήλες (Assumptions, ενδιάμεσες αρνητικές σκέψεις, πεποιθήσεις, ενισχυτικά γεγονότα για την εμπέδωση των πεποιθήσεων, αμφισβήτηση, εναλλακτική πρόταση, πως αισθάνεσαι μετά την πρόταση που έκανες εσύ ο ίδιος). Αφιέρωση ειδικής συνεδρίας για την διευκρίνιση ότι core beliefs ερμηνεύεται στα ελληνικά «πυρηνικές πεποιθήσεις» και όχι «κεντρικές πεποιθήσεις». Επεξήγηση ότι έτσι το ερμηνεύουν στο Αιγινήτειο και επομένως έτσι είναι η ελληνική γλώσσα. Παράθεση επιχειρήματος ότι core ερμηνεύεται μόνο πυρήνας, πυρηνικό, στο αγγλοελληνικό λεξικό Divry’s (=Γεωργίου Κωνσταντοπούλου εκ Δίβρης).
5. Χωρίς να εξεταστούν οι ήδη εντοπισθείσες αρνητικές σκέψεις, ψάχνουμε και για άλλες. Αναπομπή της λίστας στο θεραπευόμενο με υπόδειξη για πιο γεωμετρικά καλαίσθητη σχεδίαση των στηλών των βαθμών επεξεργασίας κάθε αρνητικής σκέψης. Επανυποβολή στο θεραπευτή σε επόμενη συνεδρία.
6. Self disclosures του θεραπευτή προς το θεραπευόμενο, ώστε ο τελευταίος να καταλάβει τι λάθη κάνει και να τα γράψει. Να γράψει και τις αμφισβητήσεις που θα κάνει ο ίδιος στις δικές του αρνητικές σκέψεις, καθώς και πόσο ωραία νιώθει τώρα που έκανε τη δουλειά όλη μόνος του.
7. Συζήτηση, κατόπιν απορίας του θεραπευόμενου για την Judith Beck και το Βιβλίο της Εισαγωγή στη Γνωσιακή Θεραπεία-Cognitive Therapy, Basics and Beyond, ως προς ανάγκη δόμησης της συνεδρίας, εξαγωγή συμπερασμάτων, σύνδεση με την προηγούμενη συνεδρία, ανάγκη να συνοψίσει ο θεραπευόμενος στο τέλος της θεραπείας τι κατάλαβε και τι δεν κατάλαβε, διαδικασία με οποία οδηγούμαστε από την αρνητική σκέψη στην ενδιάμεση πεποίθηση και μετά στην πεποίθηση. Θα πρέπει να εξηγηθεί στο θεραπευόμενο (αφού συμπληρωθούν τουλάχιστο 65 ώρες συνεδριών) ότι αυτά δεν είναι απόλυτα («Ναι, υπάρχουν ορισμένοι άκαμπτοι συνάδελφοί μου που ακολουθούν αυτή τη δομημένη τεχνική. Όμως έχει γραφτεί – πού; στον Τηλεθεατή;- ότι αυτό κουράζει τους ασθενείς, και πράγματι όλοι οι ασθενείς μου, μου έχουν έρθει παρακαλώντας με, ικετεύοντάς με να μιλάμε ελεύθερα γιατί δεν αντέχουν αυτή τη δόμηση. Εγώ επειδή ενδιαφέρομαι πραγματικά για αυτούς και τους αγαπάω, δεν κάνω δόμηση, για το καλό τους»)
8. Συζήτηση για άλλο είδος θεραπείας που έμαθε ο θεραπευτής ότι κάνουν στο εξωτερικό, και το οποίο έχει σχέση με τη γνωσιακή θεραπεία επειδή δίνει απαντήσεις π.χ. γιατί ο ασθενής νιώθει κατώτερος, ή ότι τον δουλεύουν.
9. Ανακάλυψη ότι υπάρχουν στο φάκελο του θεραπευτή πολλές δεκάδες αρνητικών σκέψεων που λιμνάζουν επί μήνες, χωρίς να έχουν συζητηθεί. Επιχειρήματα για ανατροπή των ισχυρισμών του θεραπευόμενου («Μα εσείς φταίτε για τη διαχείριση του χρόνου, εγώ απλώς συζητάω αυτά που φέρνετε εσείς στη συνεδρία! Κοιτάξτε πως χαμογελάω σαν αυθόρμητο παιδί!»).
10. Ο θεραπευόμενος θα μπορούσε να επικοινωνήσει με με e-mail με άλλο γνωσιακό συμπεριφοριστικό θεραπευτή, πρώην μπάτσο, και να λάβει την απάντηση («Στη γνωσιακή θεραπεία υπάρχει πάντα δομή, επαγγελματικότητα και πάντοτε σαφής χρονικός ορίζοντας»). Η φράση «σαφής χρονικός ορίζοντας», μπορεί να χτυπήσει σαν καμπάνα στο μυαλό του θεραπευόμενου. Επικοινωνία με το θεραπευτή του.
11. Ο θεραπευτής μπορεί να στείλει μήνυμα SMS στο θεραπευόμενο, να μη ζητάει σαφή χρονικό ορίζοντα, επειδή «έχει διαταραχή προσωπικότητας» (πρώτη φορά να του το πει με SMS) και επομένως έχει «πολλή, πολλή, πολλή δουλειά ακόμα!»
12. Ο θεραπευτής, χωρίς να ακολουθήσει τη μέθοδο που περιγράφει η Judith Beck, για μετάβαση από αρνητικές σκέψεις σε ενδιάμεσες πεποιθήσεις, πρέπει να πετάξει στη μούρη του θεραπευόμενου ό,τι «πυρηνικές» πεποιθήσεις πρέπει να έχει (προσέξτε –όχι «έχει») ο θεραπευόμενος, αφού του έχει διαγνώσει τη συγκεκριμένη διαταραχή (ίσως να είναι η συγκεκριμένη διαταραχή που έχει αναλάβει σαν εργασία να παρουσιάσει σε ομήγυρη εκλεκτών θεραπευτών, οπότε ο πελάτης γίνεται guinea pig). Έτσι, θέλει δεν θέλει, ο θεραπευόμενος έχει δύο επιλογές ή να κάνει το θύμα, αποδεχόμενος πεποιθήσεις που δεν του πάνε, ή να πάει αλλού. Μπορεί ο θεραπευόμενος να ρωτήσει με e-mail μια άλλη θεραπεύτρια τι να κάνει. Σε μια τέτοια περίπτωση, εκείνη θα πρέπει να του απαντήσει, μεταξύ άλλων, ότι «πρέπει να συζητήσετε το θέμα με το θεραπευτή σας. Αν πάτε σε άλλο θεραπευτή μην παραλείψετε να του αναφέρετε το λόγο διαφωνίας σας με τον προηγούμενο».
13. Ο λόγος του προηγούμενου είναι προφανής. Για την περίπτωση που ο θεραπευόμενος το κρύψει από το νέο θεραπευτή του, θα πρέπει να ζητηθεί εκ των προτέρων από τους συναδέλφους να δείξουν συναδελφική αλληλεγγύη. Κανένας δεν πρέπει να δέχεται άνθρωπο που υποτίμησε τη διάγνωση και διαδικασία –καλή ή κακή- άλλου συναδέλφου.
14. Μπορεί να γίνει δεκτό αίτημα του θεραπευόμενου για γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία μέσω μερικών e-mails, επι αμοιβή. Φυσικά στην αμοιβή περιλαμβάνονται 40 λεπτά για τη λήψη του μηνύματος και άλλα 40 λεπτά για την αποστολή της απάντησης, επειδή το computer του θεραπευτή είναι αργό και καθυστερεί στην πρόσβαση στο Ιντερνέτ και θα το αλλάξει ….. το Μάιο. Το περιεχόμενο των απαντητικών μηνυμάτων πρέπει να περιέχει μόνο διευκρινιστικές ερωτήσεις, χωρίς να οδηγεί σε κάποιο γνωσιακό συμπέρασμα. Παράλληλα να του μαθαίνει μερικά κόλπα για να θυμάται ονόματα (π.χ. για να θυμάσαι τον Γαβριήλ Γαβριηλίδη, να έχεις στο μυαλό σου το ΓΑΒ-ΓΑΒ του σκύλου).
15. Θα πρέπει να καταγγελθεί σαν απαράδεκτη η άποψη της Judith Beck, σύμφωνα με την οποία «είναι δυνατόν να υπάρχει και αρνητική σκέψη που να είναι αληθινή και στην περίπτωση αυτή ο θεραπευτής αντί να την αμφισβητεί, βοηθάει τον θεραπευόμενο να επιλύσει το βασικό του πρόβλημα». Αυτό φέρνει σε δύσκολη θέση το γνωσιακό θεραπευτή που έχει σαν στόχο του να δουλεύει μόνο από τα συγκεκριμένα γνωστικά λάθη, τα οποία έχουμε μάθει απέξω κι ανακατωτά. Διαφορετικά ανοίγει το κουτί της Πανδώρας και ….. Δεν είναι δουλειά του γνωσιακού θεραπευτή να ασχολείται με άλλο πρόβλημα (π.χ. αν έχασε τη δουλειά του ο θεραπευόμενος) εκτός από το να τον βοηθήσει να συνειδητοποιήσει τις στάνταρντ αρνητικές σκέψεις που κάνει.
16. Μπορεί τέλος να ανακαλύψει ο θεραπευτής (με καθυστέρηση 3 μηνών) ότι έχει ξεχάσει συγκεκριμένο κείμενο, το οποίο είχε υποσχεθεί να διορθώσει ως προς τη διαδικασία των αρνητικών σκέψεων. Τότε του λέγει «α νόμιζα ότι τα κάνατε με άλλο θεραπευτή το καλοκαίρι!».
17. Τελευταίο επιχείρημα, μετά από 70 ώρες συνεδριών, ο θεραπευτής μπορεί να πει «ε, αν τελικά δεν είστε ευχαριστημένος από την προσέγγισή μου, μπορείτε να πάτε σε άλλο θεραπευτή» (έχοντας βέβαια φροντίσει να σαμποτάρει επιτυχώς μια παρόμοια προσπάθεια προσέγγισης άλλου θεραπευτή). Αν ο θεραπευόμενος ζητήσει από το θεραπευτή του να του συστήσει κάποιον άλλον, εκείνος πρέπει να κάνει πως δεν ξέρει κανέναν. Μπορεί να προσποιηθεί μόλις γύρισε από σπουδές που έκανε στη Μαδαγασκάρη και δεν ξέρει ούτε έναν.
18. Οι θεραπευτές δεν πρέπει να νιώθουν άσχημα όταν διαχειρίζονται αρνητικές σκέψεις με αυτό τον τρόπο. Με τη διαδικασία αυτή ο θεραπευόμενος θα ξεχάσει την αρχική αιτία που τον ενοχλούσε και θα έχει αγανακτήσει με το θεραπευτή του (=θα μπορούσε να αποτελέσει κάποια βερσιόν ομοιοπαθητικής!) Επίσης, όταν ο θεραπευόμενος πάψει να αγανακτεί κατά του θεραπευτή (που δεν δίνει λογαριασμό σε κανένα και δεν νιώθει ποτέ άσχημα για το «έργο» του), σημαίνει ότι είναι κοντά στο τέλος της θεραπείας.
19. Γενικά ο Γνωσιακός θεραπευτής πρέπει να είναι ένα αυθόρμητο παιδί, απαλλαγμένο από οποιοδήποτε αίσθημα ενοχής, ευχάριστο στην παρέα του, που θα αντιμετωπίζει τα πάντα με ένα χαμόγελο και δεν θα κρατάει άσχημες σκέψεις στο κεφάλι του.
Αγαπητέ ανώνυμε,
κατανοώ και συναισθάνομαι την κούραση,το θυμό καιτην απόγνωσή σου, στην προσπάθεια να βρείς αποτελεσματική θεραπεία στα προβλήματα που σε απασχολούν. Παρά τις υπερβολές και τον σαρκασμό στο λόγο σου , αποφάσισα να δημοσιεύσω τις σκέψεις σου επειδή διακρίνω την ειλικρίνεια του πόνου ενός ανθρώπου που έχει άμεση ( αν και όχι την καλύτερη)εμπειρία από την ψυχοθεραπεία. Οι θεραπευτές δεν είναι θεοί και ούτε θα πρέπει να το "παίζουν Θεοί". Όπως σε όλα τα επαγγέλματα υπάρχουν περισσότερο ή λιγότερο καλοί, μέτριοι,ίσως και ανεπαρκείς. Χωρίς να θέλω να κάνω το δικηγόρο της τάξης των ψυχοθεραπευτών, πρέπει να παρατηρήσω ότι το συναρπαστικό θεραπευτικό ταξίδι είναι συχνά επώδυνο και φθοροποιό και για τον ίδιο το θεραπευτή!.. Οι τεχνικές και οι διάφορες θεωρητικές προσεγγίσεις μοιάζουν ενίοτε με πρόχειρη σχεδία ενάντια στα μανιασμένα κύματα του ωκεανού. Ο θεραπευτής που αντιμετωπίζει το ψυχικό δράμα χωρίς την πρέπουσα κατάρτηση και σοβαρότητα οδηγείται σε μεγάλες περιπέτειες. Το σωστό χιούμορ έχει συχνά θέση στα θεραπευτικά σύνεργα, όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μετατρέπεται σε επιπόλαιη και ανεύθυνη στάση. Η ψυχοθεραπεία είναι μια πράξη ιδιαίτερης βαρύτητας και θα τολμούσα να πω ιερότητας, για να αντιμετωπίζεται με ψυχρή τεχνογνωσία..
Συχνά εμείς οι ψυχοθεραπευτές, θα πρέπει να αναγνωρίζουμε τα όριά μας και να προσπαθούμε με ειλικρίνια, τιμιότητα αλλά και ταπεινότητα να προσφέρουμε κάθε δυνατή βοήθεια στον πάσχοντα. Για την καλή έκβαση της ψυχοθεραπείας κάθε είδους είναι απαραίτητη η κατάλληλη θεραπευτική σχέση. Στα λεγόμενά σου φίλε ανώνυμε διακρίνω μια καχυποψία και μια ανταγωνιστικότητα (δεν ξέρω πόσο δικαιολογημένες)που δεν συμβάλλουν καθόλου στην επίτευξη του επιθυμητού στόχου.
Φιλικά
Γιάννης Αυγουστάτος
Σχόλια, διαφορετικού περιεχομένου, που είχα πάρει στο παρελθόν.
ergrearg ggrr στις 11/5/2006, 10:29
Κοιταξε από ότι καταλαβαινω το προβλημα σου είναι ο θεραπευτης και αυτό συμπαρασυρει και τη μεθοδο.
Η γνωσιακη είναι η Νο1 μεθοδος τα τελευταια χρονια αλλα μαλλον επεσες σε μ****α ψυχολογο που βαριεται η περασε τα μαθηματα με σκονακι.
Μην κολλας σε αυτό και αν δεν θες να τον δεις παλι τον θεραπευτη η πηγαινε σε αλλον η καντο μονος σου αφου μετα από 70 ωρες κατι θα καταλαβες
Εγω σου προτεινω το βιβλιο «ανακαλυπτοντας ξανα τη ζωη» του YOUNG εκδοδεις πατακη αυτος είναι μαθητης του ΜΠΕΚ και μιλαει για δεκα προβλημα συμπεριφορας καπου θα βρεις και το δικο σου αλλα το μεγαλο μυστικό είναι να ακολουθεις κατά γραμμα αυτά που λει και τα βηματα που σου λεει να κανεις θα τα κανεις ώστε να εχουν μια συνεχεια όχι ένα τωρα το άλλο σε ένα μηνα αυτά που σου λενε να γραφεις θα τα γραφεις συνεχεια για το κάθε προβλημα την κάθε αρνητικη σκεψη θα προσπαθεις να την ανατρεψεις πολλες φορες και αυτό θα περασει στον εγκεφαλο σου
Η γνωσιακη διδασκετε στα πανεπιστημια παντου δεν είναι μ*****ς ολοι αυτοι οσο γελοια και να σου φαινεται λειτουγρει
Δεν ειμαι ψυχολογος αλλα αντιμετωπισα προβλημα το οποιο το λυνω και το εξαφανιζω καθημερινα με κοπο και επιμονη αλλα αξιζει.
Αν θες κατι άλλο εδώ ειμαι
kostas_athens στις 11/5/2006, 01:04
Κατ αρχήν να εξηγήσω και να ξεκαθαρίσω οτι δεν ειμαι ψυχολόγος και επιπλεον δεν ξερω το συστημα αυτο καθολου.
Αρα σου λεω προσωπικες μου γνωμες και μιλαω σαν ασχετος.
Στο προφίλ μου όμως θα δεις οτι δεν ειμαι και τοσο άσχετος. Απλα δεν εχω σπουδασει.
Εγω προσωπικά πιστευω οτι το βασικοχαρακτηριστικο του θεραπευτει που σου "παει " ειναι το να μην κανει καμμια απολυτως εκτίμηση. Θετική η αρνητική.
Αν κανει τότε είτε ειναι πολυ στις κακες του είτε δεν ξερει πως να αντιμετωπισει το προβημα σου είτε το έχει ο ίδιος και δεν τα εχει καταφερει με αυτο.
Οποτε με αυτο το πραγμα γνώμονα, παιρνεις δρόμο
Σε εμενα θα μου εφτανε για να φύγω η
...διαβεβαιωση θεραπευτή ότι 99 στους 100 ασθενείς του (SIC) καταλαβαίνουν με την πρώτη περί τίνος πρόκειται και συνεργάζονται καταγράφοντας σκέψεις τους...
Γιατι σε συγκρινει με αλλους και αυτο ειναι εκτίμηση.
και το πιο κατω ειναι εκτίμηση:
...εγώ μετά βίας βγάζω μία αρνητική σκέψη από τους πελάτες μου και εσείς μου φέρατε τόσες...
Μου κακοφαιενται το να ανοιγει καποιος πληγες στον ενδιαφερομενο και να ανοιγει και να ανοιγει χωρις να κλεινει και καποια.
Προτιμαω να πιανει ενα θεμα και να το ξεμπερδευει. Αλλα δεν ειμαι απολυτος σε αυτο.
...Μα εσείς φταίτε για τη διαχείριση του χρόνου... = εκτίμηση
«έχει διαταραχή προσωπικότητας»
= εκτιμηση
έχει «πολλή, πολλή, πολλή δουλειά ακόμα!»
= εκτίμηση
«πυρηνικές» πεποιθήσεις πρέπει να έχει ο θεραπευόμενος, =εκτιμηση
αφού του έχει διαγνώσει τη συγκεκριμένη διαταραχή (απο την στιγμη που το ανακοινωνει στον ενδιαφερομενο οτι εχει την ταδε διαταραχή ειναι εκτίμηση).
Το αν σε αμφισβητει ειναι εκτιμηση αλλα ειναι καπως σχετικο εδω γιατι μπορει να ειναι θεμα της τεχνκης. Δεν ξερω και δεν επιμενω. απλα αν ποτε εκανα κατι τετοιο θα το εκανα σαν τελικό τεστ για να δω οτι ολα πανε καλα.
Εγω πιστευω βαθεια οτι το κλειδι στο να βοηθησεις καποιον ειναι να μην κρίνεις καθολου τον άλλο με κανενα απολυτως τροπο (Αρα και να μην τον συμβουλέψεις). Απο εκει και περα αν δεν βρεις κατι καλυτερο για να κρινεις θεραπευτές χρησιμοποίησε αυτο.
ΑΠΑΝΤΗΣΤΕ ΜΟΥ ΣΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ..ΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΑΓΧΩΔΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ,ΜΕΙΝΩ ΕΓΚΥΟΣ ΚΑΙ ΣΤΑΜΑΤΗΣΩ ΣΥΝΤΟΜΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ,ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ 20-25 ΜΕΡΕΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΚΤΕΘΕΙΜΕΝΟ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ?ΕΧΕΙ ΣΥΜΒΕΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ-ΠΗΓΑΝ ΟΛΑ ΚΑΛΑ?
Dystyxws oj giatroi den systinoun na kratisei to paidi mia gymaika pernontas tetoiou eidous xapia.aftos itan k o logos pou apofasisa na stamatisw ta xapia ws arravwniasmeni gia to endexomeno mias agkymosynis.tha mporousa na synexisw gia 3 mines akoma gia na meiwthoun pi pithanotites ypotropis.k stin idea omws tis ektrosis apogasisa na stamatisw mias k m edwse afti tin epilogi o giatros m.einai risko na kratiseis to paidi xwris na simainei oti sigpura tha xei provlima alla pithanon na exei.
Αγαπητή φίλη,
κατά κανόνα αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε φάρμακα στους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης. Αυτό γίνεται περισσότερο για προφύλαξη από κάθε πιθανή ενόχληση στην ανάπτυξη του εμβρύου παρά από συγκεκριμένες αναφορές βλάβης. Βέβαια εξαρτάται και από το είδος του φαρμάκου. Μετά τον τρίτο μήνα έχουν χορηγηθεί με ασφάλεια κάποια σκευάσματα σε εγκύους, όταν αυτό κρίθηκε αναγκαίο. Ασφαλώς θα πρέπει να εξετάσουμε και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων της διαταραχής και τη συχνότητα των επεισοδίων. Καλό θα είναι πάντως την περίοδο της διακοπής της φαρμακευτικής αγωγής, που πρέπει να γίνεται πάντα σε συνεργασία με τον θεράποντα ψυχίατρο, να υπάρχει συχνή παρακολούθηση και ενδεχομένως ψυχοθεραπευτική υποστήριξη.
Μια ερωτηση για όσους γνωρίζουν.
Το lexotanil είναι αγχολυτικό από ότι εχω καταλαβει.Υπαρχει η περίπτωση να το συνταγογραφησει γιατρός προκειμένου να πέσει η πίεση ενός ατόμου;
Αγαπητέ ανώνυμε (καλό είναι να δίνουμε ένα όνομα, έστω και ψεύτικο, για να μη μπερδεύουμε τις απαντήσεις) φίλε ή φίλη,
Το Lexotanil, πραγματικά είναι ένα αγχολυτικό (ή ηρεμιστικό , όπως λέγεται). Μπορεί να δοθεί για την μείωση του άγχους και κατ' επέκταση για την συνεπαγόμενη περιστασιακή αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Φυσικά θα πρέπει ΄προηγουμένως να αποκλείσουμε κάθε άλλη παθολογική αιτιολογία της υπέρτασης.
ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ ΣΑΣ .
ΕΙΜΑΙ 36 ΕΤΩΝ,ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΚΕΚ ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ 18 ΕΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑ ΙΔΨΔ ΜΕ ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ .ΕΚΤΟΤΕ ΜΟΥ ΕΔΟΘΗ ΦΛΟΥΒΟΞΑΜΙΝΗ 200 mg ΚΑΙ ΑΛΠΡΑΖΟΛΑΜΗ 1.5 mg ΗΜΗΡΕΣΙΩΣ .ΔΟΞΑ ΝΑ ΕΧΕΙ Ο ΘΕΟΣ ΕΙΜΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΚΑΛΑ .ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ, ΓΥΜΝΑΖΟΜΑΙ,ΕΧΩ ΜΙΑ ΣΤΑΘΕΡΗ ΣΧΕΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΡΑΛΟΓΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΙΔΕΟΛΗΨΙΩΝ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΔΙΝΩ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΚΑΜΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ.ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΦΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΕΝΩ ΘΕΛΩ ΝΑ ΑΠΑΛΑΓΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΠΡΑΖΟΛΑΜΗ ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΟ ΕΠΙΤΥΧΩ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟ ΤΗΣ ΣΤΑΔΙΑΚΗΣ ΜΕΙΩΣΕΩΣ. ΕΧΩΝΤΑΣ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΜΕΡΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΒΕΝΖΟΔΙΑΖΕΠΙΝΩΝ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΣΑΣ ΡΩΤΗΣΩ ΕΑΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΩ ΤΗΝ ΑΛΠΡΑΖΟΛΑΜΗ ΜΕ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ ΔΟΣΗ ΔΙΑΖΕΠΑΜΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ ΝΑ ΠΡΟΒΩ ΣΕ ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΜΕΙΩΣΗ.
ΠΕΡΙΜΕΝΩ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΑΣ.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.
Δημοσίευση σχολίου