ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΧΩΔΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ- ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ :

Οι αγχώδεις διαταραχές είναι από τις συχνότερες ψυχικές διαταραχές ( το ήμισυ περίπου της ψυχιατρικής νοσηρότητας), οι οποίες απαντούν στο γενικό πληθυσμό. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η διάγνωσή τους και η έγκαιρη αντιμετώπιση, για την αποφυγή χρονιότητας, της σημαντικής ανικανότητας και του υψηλού κόστους ( προσωπικού και κοινωνικού) που προκαλούν. Όσον αφορά στο οικονομικό κόστος αυτών των διαταραχών, έχει βρεθεί στη Μ.Βρετανία, ότι το κόστος των αγχωδών δ. στην ΠΦΥ ήταν υψηλότερο από το κόστος της υπέρτασης, ενώ το κόστος υπηρεσιών ΠΦΥ στις ΗΠΑ ήταν διπλάσιο σε ασθενείς με αγχώδεις ή καταθλιπτικές διαταραχές σε σύγκριση με ασθενείς χωρίς ψυχικές διαταραχές. Λόγω του σωματικού χαρακτήρα πολλών από τα αγχώδη συμπτώματα, ο ασθενής καταφεύγει επανειλημμένα σε διάφορες ιατρικές υπηρεσίες, που υπερφορτώνονται και υποβάλλεται σε πολυάριθμες περιττές εξετάσεις ή ακόμα και επεμβάσεις!..
Από μεγάλο αριθμό ερευνών σε δείγματα γενικού πληθυσμού, έχουμε τα ακόλουθα επιδημιολογικά στοιχεία σχετικά με τη συχνότητα των αγχωδών διαταραχών:
Για όλες τις αγχώδεις διαταραχές παρατηρείται εύρος επικράτησης ενός μηνός από 2,5 % - 8,2 %. Επικράτηση έτους αρκετά υψηλή : 17,2 % και καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής φθάνει το 24,9 %. Σε όλες σχεδόν τις έρευνες, οι αγχώδεις διαταραχές αποτελούσαν τη συχνότερη ( στην Ελλάδα) ή τη δεύτερη σε συχνότητα ( μετά τις καταθλιπτικές διαταραχές ) ομάδα ψυχικών διαταραχών στο γενικό πληθυσμό.* Η συχνότητα των διαταραχών αυτών στο γυναικείο φύλο είναι σημαντικά υψηλότερη απ’ότι στο ανδρικό, με μια αναλογία 2/1 έως και 3/1. * Επίσης, συχνά έχει διαπιστωθεί συσχέτιση της συχνότητας των αγχωδών δ. με μεταβλητές όπως το εισόδημα (συχνότερες σε άτομα με χαμηλά εισοδήματα), η εκπαίδευση ( συχνότερες σε άτομα χαμηλού επιπέδου εκπαίδευσης) και η εργασία ( συχνότερες σε άνεργα άτομα). Εντούτοις, είναι εξαιρετικά δύσκολο στις διάφορες έρευνες να πιστοποιηθεί η κατεύθυνση της συσχέτισης αυτής, δηλαδή εαν οι κοινωνικές μεταβλητές προκαλούν τη διαταραχή, ή αν αντίθετα αυτές οφείλονται στα εμπόδια και περιορισμούς που θέτει η ψυχική διαταραχή στα άτομα που πάσχουν από αυτήν. * Όσον αφορά την κατανομή τους στις διάφορες ηλικίες, δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα. Είναι όμως γνωστό ότι η συχνότητά τους είναι πολύ μικρότερη στις ηλικίες άνω των 65 ετών. * Έχει επίσης βρεθεί ότι ορισμένες ομάδες είναι ιδιαίτερα ευπαθείς στην ανάπτυξη τέτοιων διαταραχών, όπως είναι οι ασθενείς με χρόνιες σωματικές παθήσεις και τα άστεγα άτομα που ζουν στο περιθώριο, σε συνθήκες φτώχειας.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΧΩΔΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Φ.Υ.) :

Η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα έρευνα στην ΠΦΥ πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του ΠΟΥ σε 15 ερευνητικά κέντρα 14 χωρών και σε αυτή πήραν μέρος 26.000 ασθενείς των υπηρεσιών αυτών. Από την Ελλάδα έλαβε μέρος
η Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική της Αθήνας. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής έδειξαν ότι το 24% των ασθενών των υπηρεσιών ΠΦΥ, παρουσίαζαν ψυχικές διαταραχές, συνήθως καταθλιπτικές ή αγχώδεις διαταραχές. Επιπλέον, το 9 % των ασθενών που επισκέπτονται τις υπηρεσίες ΠΦΥ, παρουσίαζαν σημαντική ψυχοπαθολογία αυτού του τύπου, αν και δεν πληρούσαν τα διαγνωστικά κριτήρια των διαταραχών αυτών. Στο γενικό πληθυσμό της Αθήνας οι αγχώδεις διαταραχές υπερτερούν σε συχνότητα της κατάθλιψης. Πιθανολογείται ότι στον Ελληνικό πολιτισμό τα αγχώδη συμπτώματα αποτελούν ιδιαίτερο τρόπο έκφρασης των ψυχικών διαταραχών, πιθανότατα πολιτισμικά καθοριζόμενο. Παρόμοια υψηλή συχνότητα αγχωδών διαταραχών βρέθηκε στα Λατινο-αμερικανικά κέντρα της έρευνας ( Σαντιάγκο, Ρίο Ντ’ Ιτζανέϊρο). Παρά την μεγάλη συχνότητα στο κέντρο της Αθήνας, μόνο το 13,4 % των ασθενών με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή ( την πιο συχνή μορφή Α.Δ.) αναγνωρίστηκε. Το αντίστοιχο παγκόσμιο ήταν 64,1 % ! Τα πάραπάνω στοιχεία υποδεικνύουν την ανάγκη βελτίωσης της αναγνώρισης και χειρισμού των ψυχιατρικών προβλημάτων στην ΠΦΥ. Για το σκοπό αυτό έχουν δημιουργηθεί ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης των γιατρών της ΠΦΥ.